Prema prikupljenim podacima u okviru projekta „MONITORING I VERIFIKACIJA PRIORITETNIH KORISNIKA ZA POVRATAK I PROJEKTE  REKONSTRUKCIJE U BOSNI I HERCEGOVINI“, stanje u opštini Prijedor izgleda ovako:

UKUPNI PODACI ZA OPŠTINU PRIJEDOR

POVRATAK: Vratilo se 1.983 porodice, odnosno 4.812 osoba
OBNOVLJENO: 4.830 stambenih jedinica
NEOBNOVLJENO: 4.031 stambenih jedinice

TABELARNI PREGLED MONITORINGA POVRATKA ZA
OPŠTINU PRIJEDOR

PRIJEDOR – gradski dio – vratilo se i danas živi oko 300 porodica ili 440 lica hrvatske nacionalnosti od čega 92 samca. Uglavnom su povratnici starije starosne dobi i penzioneri su. Stambene jedinice nisu bile uništene od ratnih dejstava,nego manjeg stepena devastiranosti i opustošene. Svi povratnici danas žive u uslovnim stambenim jedinicama.

 MZ STARA RIJEKA
Prije rata na području je živjelo 1700 stanovnika hrvatske nacionalnosti u 386 kuća. Danas su se vratile 54 porodice (132 člana) od čega je 62 lica preko 60 godina starosti. Obnovljeno je 49 kuća – u 17 niko ne živi i vlasnici dolaze 2-3 puta tokom godine. Za obnovu kuća i povratak trenutno su se prijavile samo 2 porodice.
Četiri povratnička domaćinstva nemaju električnu energiju (u Staroj Rijeci 2 porodice i Moštanici 2 porodice). Rješenje elektrifikacije za naselje Moštanica je dovođenje strujnog voda na dužini od 1,5km na dijelu spomen crkve u Briševu gdje postoji trafo do naselja Moštanica.
Putevi u ovoj mjesnoj zajednici su makadamski, nasuti su djelimično. Put na dionici Stara Rijeka – Stari Majdan u dužini od 7km (jednim dijelom pripada FBiH i drugim RS) je asfaltni, ali sa velikim oštećenjima.
Dvoje djece povratnika iz naselja Dževar pohađaju školu u Sanskom Mostu.
U naselje Tomašica vratilo se 25 osoba ili 8 porodica. Obnovljeno je 8 kuća od strane CARITAS-a. Neobnovljenih kuća nema. Povratnici žive vrlo siromašno. Veoma malo ima pomoći za održivi povratak.

 MZ LJUBIJA
  U dijelu ove ove župe u naselju Donja Ravska stanje je kritično. Vratilo se samo 8 porodica (15 lica). Putem donacija obnovljeno je 6 kuća i dvije su vlasnici samobnavljali. Kuće u selima i zaseocima su popaljene i nisu obnovljene. Oko 110 kuća je još neobnovljeno. Želju za povratkom imaju 30 – 40 porodica , ali nemaju obnovljene kuće. U centar Ljubije vratile su se 2 samice iz Glamoča i obnovljeni su im stanovi (ukupno 2 stambene jedinice) 1 porodica (2 člana) žive u tuđoj kući i čekaju da im se obnovi kuća (porodica Rivić).
Ukupno : vratile su se 3 porodice (4 člana), obnovljene 2 stambene jedinice, neobnovljena 1.

MZ GORNJA RAVSKA
Gornja Ravska- vratilo se 36 porodica (63 člana). Obnovljeno je 36 kuća. Za obnoviti 10 kuća.
Selo Garevica (jedan dio pripada Sanskom Mostu, a drugi dio mjesnoj zajednici Ravska) vratilo se 6 porodica (13  lica).Obnovljeno je 6 kuća, a 30 kuća nije obnovljeno.
Selo Tisova – prijerata živjelo preko 35 domaćinstava. danas se vratilo ukupno  (13 lica). Obnovljene su 2 kuće vlastitim sredstvima i za 3 imaju samo temelji. Neobnovljeno je 30 kuća. Za povratak je prijavljeno 5 porodica, ali im nisu obnovljene kuće. Specifično je da je vraćena starica iz kolektivnog centra Gašinci (R.Hrvatska), živi kod komšije, kuća joj nije obnovljena.
Selo Ovanjska – vratilo se 17 porodica (35 lica). CARITAS je obnovio 17 kuća. Neobnovljeno je 5. U selu je slabo napajanje električnom energijom. Stubovi su drveni i dotrajali. Dešava se da zbog čestih kvarova po 10 dana stanovnici nemaju struju.
Putevi: Donja Ravska i Ovanjska su udaljene od asfaltnog puta 20 km (od Prijedora) i 12km (od Ljubije) postepeno se obnavljaju, ali udaljenost ovih dijelova stanovnike dovodi u položaj opšte zapostavljenosti od svih struktura vlasti.

*POVRATAK U MJESNE ZAJEDNICE PORODICA BOŠNJAČKE NACIONALNOSTI:

VRATILO SE: 438 porodica ili 700 lica
OBNOVLJENO: 131 kuća
ZA OBNOVU 188 kuća.
U ove podatke nisu uvrštene porodice koje se nisu raseljavale i mješoviti brakovi.

PRIJEDOR-CENTAR: vratilo se 200 porodica – 415 lica
MZ RAŠKOVAC – vratile se 192 porodice (576 lica)
MZ ĆELA – stvarnih povratničkih porodica je 156 (457 lica)
MZ DONJA PUHARSKA – na području stalno živi 120 porodica (429 lica) povratnika
MZ RAKOČANI – vratilo se 68 porodica (175 lica)
MZ RIZVANOVIĆI – 77 porodica (200 lica)
MZ BIŠĆANI – 82 porodice (226 lica)
MZ KOZARAC – bilježi povratak 228 porodica (602 lica), od toga 100 mlađih osoba.
MZ ALIŠIĆI –vratilo se 28 porodica (82 lica)
MZ HAMBARINE – vratilo se 111 porodica (324 lica)
MZ ZECOVI – vratilo se 55 porodica (161 lice)
MZ ČARAKOVO – vratila se 161 porodica (453 lica)
MZ ČERJECI – 67 porodica (227 lica) vratilo se u svoje domove.

U ovih 13 mjesnih zajednica vratilo se ukupno: 1.545 porodica (4.112 lica) Bošnjačke nacionalnosti.

Većina prijeratnih Bošnjaka iz Prijedora danas živi u Sanskom Mostu gdje su zadržali radna mjesta. Na području opštine tokom rata bile su porušene ili oštećene 8.962 stambene jedinice.
A prema raspoloživim podacima obnovljeno je 4.200 stambenih jedinica. Većina stambenih jedinica je prazna jer vlasnici dolaze povremeno ili za vrijeme godišnjih odmora. Službeni podaci govore da tokm ljeta u Prijedoru boravi preko 22.000 stanovnika Bošnjačke nacionalnosti i 2.180 Hrvatske. Postoje slučajevi gdje nije bilo zainteresovanih za povratak, te ti stambeni objekti nisu ni obnovljeni. Mnogo je slučajeva da su stalni povratnici uglavnom penzioneri.
Devastiranih stanova u Prijedoru u zgradama kolektivnog stanovanja je 64. Njihovo obnavljanje je neizvjesno jer su neophodna velika finansijska sredstva za obnovu zajedničkih dijelova.
Za obnoviti ima i kuća. Najviše kuća obnovljeno je u mjesnoj zajednici Kozarac – oko 1000, ali je stalno naseljeno 228 porodica. Prema zvaničnim podacima Zavoda za zapošljavanje 1.678 lica je prijavljeno zbog sticanja svojih prava, a aktivno traži posao 130 lica.

Monitori UZOPI U BiH proveli su istraživanje o broju zaposlenih žena povratnica i podaci su slijedeći:

U lokalnoj upravi radi 7 lica
U Domu zdravlja – 11
Školi – Kozarac -    8
Policiji – 1
U tvornici Austro net – 9 stalno zaposlenih i 1 povremeno
U tvornici obuće Ivančica – 45.

Mora se posebno navesti da se po Javnom oglasu za zapošljavanje povratnika od ukupno prijavljenih aplikacija za programe samozapošljavanja i zapošljavanja kod poslodavaca izrazila želju za potrebom:
Firma TOTAL PLUS – 4 žene trgovca
Trgovačka radnja BAMBI – 2 trgovca
Frizerski salon Marina  - 1 žena frizer
Tvornica obuće Ivančica – 15 žena radnica
Ovakvih primjeratreba biti još kako bi povratnicima bio obezbijeđen ekonomski održiv povratak.

Takođe je neophodno:
- interventna pomoć povratničkih domaćinstava (sitni alat, živina, sitna stoka)
- pomoć donatora za pokretanje vlastitog biznisa
- za povratnike (kojih ima na području opštine) koji su u stanju socijalnih potreba trajno rješavanje njihovih problema.

Prijedor se danas ističe kao primjer uspješnog povratka i svi infrastrukturni problemi su djelimično riješeni.

PROBLEM ELEKTROSNABDIJEVANJA:
Naselje Trnopolje neophodno rekonstrisati 2 trafoa i niskonaponsku mrežu;
Naselje Kozaruša – u pet naselja kompletna rekonstrukcija niskonaponske mreže, isto treba uraditi u naseljima Čejreci, Puharska (1 trafo), Gornja i Donja Ravska, Šurkovac, Žune, Raljaš, Miska Glava i Briševo.

VODOSNABDIJEVANJE: Rekonstrukcija i primarne i sekundarne mreže u naseljima i mjesnim zajednicama – Trnopolje, Kozarac, Kozaruša, Čejreci, Hambarine, Ljubija, Čarakovo i Bišćani.

KANALIZACIONA MREŽA: Izrada projektne dokumentacije i nakon toga rekonstrukcija u mjesnoj zajednici Hambarine, Ljubija i Bišćani.

PUTEVI: Preko 10 km lokalnih makadamskih puteva neophodno obnoviti. Dotrajali asfaltni putevi u povratničkim mjesnim zajednicama i treba izvršiti rekonstrukciju propusta mostova i propusta za individualne objekte.

UKUPNI podaci za opštinu Prijedor:
-              Vratilo se i stalno živi 1.983 porodice sa 4.812 lica;
-              Obnovljeno: 4.200 stambenih jedinica – zvanični podaci opštinskih službi;
-              Nije obnovljeno i potrebna hitna opravka i rekonstrukcija 1000 stambenih jedinica od čega 188 kuća hrvatskih porodica (za 300 kuća vlasnici Hrvati se uopšte ne javljaju niti apliciraju).
Hitno je stambeno zbrinjavanje 100 socijalnih slučajeva – povratnika, preko 220 aplikanata je bilo u 2008 godini od čega većina Bošnjaka.
Takođe postoji 300 neobnovljenih kuća Roma.

* Svi podaci o nosiocima domaćinstava i članovima porodica po imenima, arhivirani su u Službama UZOPI U BiH.

Izvor podataka za opštinu Prijedor:
► Monitori UZOPI U BiH uz pomoć predsjednice SO Prijedor, udruženja građana, Stručnog saradnika za komunalne djelatnosti opštine,  i članica UZOPI U BiH

Izdvojena / Utrošena sredstva za povratak u opštini Prijedor